Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa tại đình làng An Hải

     Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa tại đình làng An Hải gồm các phần: Lễ cáo yết nghinh thần; Lễ nhập yết và kỉnh sinh; Chánh tế Khao lề thế lính Hoàng Sa; Lễ thả thuyền. Lễ được tổ chức theo nghi lễ truyền thống trên đảo, tái hiện nghi lễ tiễn đưa những hùng binh năm xưa vâng lệnh triều đình ra quần đảo Hoàng Sa cắm mốc, dựng bia và tuần tra, khai thác sản vật, khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên vùng Biển Đông.

    Theo sử sách ghi chép lại, vào đầu thế kỷ XVII, khi vào trấn nhậm phía Nam, Chúa Nguyễn đã cho lập đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải tại làng An Vĩnh và An Hải nay thuộc xã Tịnh Kỳ, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi. Mỗi năm sẽ có 70 suất đinh là những trai tráng khỏe mạnh, bơi lội giỏi được cử vào đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải. Đến thế kỷ XIX, các dân binh trong đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải chủ yếu là những trai tráng thuộc các tộc họ trên đảo Lý Sơn được giao trọng trách trên. Nhiệm vụ của đội dân binh Hoàng Sa là đo đạc hải trình, dựng bia, cắm mốc chủ quyền và thu lượm sản vật tại Hoàng Sa và Trường Sa. Để thực thi nhiệm vụ vua ban, những dân binh phải lênh đênh trên biển bằng những chiếc thuyền câu trong suốt 6 tháng, từ tháng Hai đến tháng Tám âm lịch.

 Trai tráng trong làng rước mô hình thuyền câu ra biển

    Ông Trương Duyệt, Trưởng ban khánh tiết Đình làng An Hải cho biết, cứ vào tháng 2 âm lịch hằng năm, các tộc họ ở làng An Hải tổ chức lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Đây là dịp tưởng nhớ, tri ân công đức những hùng binh Hoàng Sa năm xưa đã có công cắm mốc dựng bia chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Đồng thời, qua nghi lễ này, giúp người dân trên đảo và du khách hiểu rõ hơn về khó khăn gian khổ cũng như công lao của dân binh đội Hoàng Sa trong việc bảo vệ, gìn giữ chủ quyền lãnh hải quốc gia, đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước của thế hệ trẻ đối với quê hương đất nước, đặc biệt là với chủ quyền Hoàng Sa - Trường Sa thiêng liêng của Tổ quốc.

    Sau phần lễ là Hội đua thuyền truyền thống Tứ linh (Long, Lân, Quy Phụng). Trước đây, thông qua Hội đua thuyền truyền thống Tứ linh để tuyển chọn những dân binh khỏe mạnh, giỏi nghề đi biển để sung vào đội Hoàng Sa làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo ở hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Năm 2013, Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa đã được Bộ VHTTDL đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, loại hình tập quán xã hội và tín ngưỡng. Vinh dự, tự hào với giá trị di sản, chính quyền và nhân dân huyện đảo Lý Sơn đang tiếp tục nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của đình làng An Hải và Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Đồng thời, tuyên truyền, giáo dục cho thế hệ con cháu hôm nay và mai sau về lòng yêu nước, ý chí bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc./. 

 NHƯ ĐỒNG